Notesale: Turn your study into money

Document Preview

Extracts from the notes are below, to see the PDF you'll receive please use the links above

---

Adı sonsuza dek yaşayacak

Ünlü Bilim İnsanları
Ahmet TOPÇU
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü
ogu
...
topcu@gmail
...
tr
http://mmf2
...
edu
...
Kimdir bunlar? Ne yapmışlardır?
Yaklaşık 3000 yıllık bir dönemin matematik, mühendislik alanındaki çalışma ve buluşlarına öncelik verilmiştir
...

Bu çalışma sadece özet bilgiler içermektedir
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

1

Archimedes, MÖ 287-212, Yunanlı
...
Türkçe : Aristo, Aristoteles
Filozofi, Mantık, Fizik, Biyoloji, Zooloji, Biyoloji, politika
Filozof:
Eğitimin kökleri acı, meyveleri tatlıdır
...

Adalet önce devletten gelmelidir
...

Alçak olan kişi düşmekten korkmaz
...

π=22/7, Kürenin hacmi (4/3 πr3) ve yüzeyi (4πr2), Archimedes burgusu
(Helezon su pompası), Mancınık,Çukur ayna, Bileşik makaralar, Denge
kavramı, Moment kavramı
...

Çalışmaları Galile, Newton Kepler gibi bilim insanlarına yön vermiştir
...

Evren küreseldir
...
Dünya evrenin
merkezindedir
...

Gezegenleri hareket ettiren bir şey olmalı: Tanrı
...

Bilimsel düşünceleri genelde yanlıştı, gelişmeyi yavaşlattığına inanılır
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

2

Joseph Aspdin, 1778-1855, İngiliz
1824 yılında Portland çimentosunu üretti
...

Türkçe: Amper
Fizik, Matematik, Elektrik
Amper kanunu
SI akım şiddeti birimi Amper (A) onun adını taşır
...

Türkçe: Angström
Fizik, işık, spectroscopy
Işık dalga boyu birimi Ångström (Å veya A0) onun
adını taşır
...


Niels Henrik Abel, 1802-1829, Norveçli
Matematik
Amedeo Avogadro, 1776-1856, İtalyan
Kimya, Matematik
Avogadro kanunu, Avogadro sabiti; bir elementin bir
molekülündeki atom sayısı: n=6
...

Abel 5
...

Not: Abel’den önceki matematikçiler 300 yıl bu çözümü
aramışlardır
...
http://mmf2
...
edu
...
Abrams, 1880-1965, Amerikalı
Su-Çimento oranı, Kıvam kavramı, Abrams
hunisi (çökme deneyi)
3

John Argyris, 1913-2004, Yunanlı
İnşaat mühendisi, profesör
Enerji teoremleri, 1965: ASKA (Automatic System for Kinematics
Analysis) yazılımının geliştirilmesi
...
Sonlu Elemanlar Metodunun yaratıcılarından biridir
...

İlginç bir kariyeri vardır
...
Lisede başarısızdı, terk etti
...
Dört sömestre sonra
Üniversiteyi de terk ederek kendi kendini yetiştirdi
...
1945 savaş sonrası 10 yıl süreyle Sovyetler Birliğinde
Sovyet Atom bombasının geliştirilmesinde katkıda bulundu
...

NOT: Televizyon ilk kez 1884 yılında Paul Gottlieb Nipkow, tarafından bulunmuş, ancak
ilk canlı yayın 1925 yılında John Logie Baird tarafından yapılmıştır
...


Alexander Craig Aitken (1895 – 1967), Yeni Zelandalı
Matematik
Sayısal analiz, Lineer matematik, İstatistik
...

Yeni Zelandanın en ünlü matematematikçisi sayılır
...
Örnek: π sayısının ilk 2000 basamağını ezbere bilirdi
...

” A
...
Aitken (1963)
...
Oxford” adlı kitabı vardır
...
http://mmf2
...
edu
...

Türkçe: Bernulli
Matematik, Mekanik, Olasılık
...

J
...

İntegral kelimesini ilk kez J
...


Johann Bernoulli, 1667-1748, İsviçreli
Matematik, Hidrolik
...


J
...
“İntegral hesap” kelimesini
ilk kez kullandı ve I ile gösterdi
...


Matematik, Fizik, Mekanik, Hidrolik
...
Leonardo’nun bu çalışması
1967 yılında Madrid’te bulunmuştur
...

Bolzano-Weierstrass teoremi, Bolzano
metodu (bisection, interval halfing)-Bir
fonksiyonun reel köklerinin bulunması

Leonard Bairstow, 1880-1963, İngiliz
Matematik, profesör, Uçak sanayii
Bairstow Metodu:
n

f ( x) = ∑ ai x i
i =0

Polinomunun reel ve kompleks köklerinin
belirlenmesi için çok kullanışlı bir algoritma
...
Bu ışınlar
Bequerel ışınları olarak adlandırıldı
...
Cebinde taşıdığı Radyumun yarattığı yanma radyoloji
tedavisini başlattı
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

5

Enrico Betti, 1823-1892, İtalyan
Matematik, Elastisite, topoloji, betti sayıları
Betti Teoremi (Yapı statiği):
Lineer elastik bir sistemde, A denge
konumundaki dıs kuvvetlerin B denge
konumundaki deplasmanlar ile yaptığı iş , B
denge konumundaki dış kuvvetlerin A denge
konumundaki deplasmanlar ile yaptığı işe
eşittir: P T U 2 = P2T U 1
1

David Brewster, 1871-1868, İskoçyalı
Fizik, Mucit

Alexander Graham Bell, 1847-1922, İskoçyalı
Araştırmacı, mucid

Fotoelastisite, Işığın kırılma ve yansıması,
Brewster açısı(polarizasyon açısı)

Telefonun mucidi
...
İlk çalışan telefon
Bell’den 14 yıl önce 1861 yılında Philipp Reis
tarafından yapıldı
...


Betti karşıtlık teoremi veya Betti-Maxwel
karşıtlık teoremi olarak da anılır
...


George Boole, 1815-1864, İngiliz
Matematik, Mantık, olasılık

Boole cebiri, Boole matematiği, Boole sayıları
Johann Bauschinger, 1834-1893, Alman
(0, 1)-günümüzde bilgisayarın temel sayıları
...
http://mmf2
...
edu
...

Kablosuz telgraf
...


Niels Henrik David Bohr, 1885-1962, Danimarkalı
Fizik, Atom Fiziği, Quantum mekaniği
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

Max Born, 1882-1970, Alman
Fizik, Matematik, Kuantum
Mekaniği, Optik, Atom fiziği
Born kanunu
1954 Fizik Nobel ödülü
7

Bessel integralı:

x2

d2y
dy
+x
+ (x 2 − α 2 ) y = 0
dx
dx 2

Bessel integral fonksiyonları:

J n ( x) =
J n ( x) =
Isaac Barrow,1630-1677, İngiliz
Matematik, Fizik,Optik

1

π

π

∫ Cos(nT − xSinT )dT
0

1
2π

π

∫π e

−i ( nT − SinT )

dT

−

Friedrich Bessel, 1784-1846, Alman
Matematik, Astronomi

Diferansiyel hesap
Newton’nun hocasıdır
...

Bessel Fonksiyonları
...


Roger Bacon, yaklaşık 1214?-1294, İngiliz
Optik, Felsefe
...
Bacon'a göre,
güvenilir bilgiye akıl ve deney yollarıyla ulaşılabilir
...
Doğruya varmak için
her ikisinden de yararlanmak gerekir
...
Ünlü sözü:
“When you get it right, mighty beasts float up into the sky
...
"
Mercekler, büyüteç, aynalar ve ışık üzerine yaptığı deneysel
çalışmalar teleskop ve mikroskop yapımını sağladı
...
1945 savaş sonrası NASA’da
Saturn V roketi üzerinde çalıştı
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

8

Nicolas Copernicus, 1473-1543, Polonyalı
...
Güneş
evrenin merkezi değildir
...

Modern Astronomi biliminin kurucusu kabul edilir
...

ε: Error, δ : difference
Matrislerde “Determinant” kelimesinin isim babasıdır
...
Türkçe: Çebişov, Çebişev
Diğer yazım şekli: Chebychev, Chebyshov, Tchebycheff, Tschebyscheff
Matematik, Analitik geometri, İstatistik, Olasılık
Chebyshev polinomları, Chebyshev filtresi (elektronik)

Matrisler, kendi adıyla anılan Cholesky metodu (simetrik ve
pozitif tanımlı katsayılar matrisli doğrusal cebirsel denklem
sisteminin çözümü
...
http://mmf2
...
edu
...


Anders Celsius, 1701-1744, İsveçli
Fizik, Astronomi
Sıcaklık derecesi birimi Celsius (0C) onun
adını taşır
...
Ankastre kirişin
gerilme bağıntılarını ilk kez doğru hesapladı
...


Carlo Alberto Castigliano, 1847-1884, İtalyan
Matematik, Fizik, Yapı statiği
...
Türkçe Kramer
Matematik
Kramer kuralı (Determinat ile denklem sistemi çözümü)

CastiglianoTeoremleri:
İç kuvvetlerin potansiyel enerjisinin bir deplasmana göre kısmi türevi o
deplasman yönündeki kuvveti verir: ∂Π P
=
i

∂U
i

İç kuvvetlerin potansiyel enerjisinin bir kuvvete göre kısmi türevi o kuvvet
yönündeki deplasmanı verir: ∂Π i
=U
∂P
i

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

10

Hardy Cross, 1885-1959, Amerikalı
İnşaat mühendisi
Benoît Paul Émile Clapeyron, 1799-1864, Fransız
Fizik, Termodinamik, Mekanik, Mühendislik
Clausius-Clapeyron denklemi, Sürekli kirişlerde
Clapeyron Teoremi (üç moment teoremi), İç ve dış
kuvvetlerin işi:

Ai =

1

∫σ

T

Nicolas Léonard Sadi Carnot, 1796-1832, Fransız
Fizik, Matematik, Mühendis

Cross metodu (moment dağıtma
metodu, iterasyon yöntemi)
...


Carnot teoremi, Carnot çevrimi, Termodinamiğin 2
...

Termodinamiğin babası kabul edilir
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

11

Gerolamo Cardano, 1501-1576,İtalyan
...

Not: Cardan formülleri olarak bilinen 3
...
Tartaglia’nın Çalışması
Cardano tarafından çalınmıştır
...

Matematik kitapları ile ünlüdür
...

Arthur Cayley, 1821-1895, İngiliz
Matematik
Roger Cotes, 1682-1716, İngiliz
Matematik
Sayısal integral, İnterpolasyon,
Logaritma, Newton–Cotes formülü,
Radyan açı biriminin kullanımı
...
Variational methods for the solution of
problems of equilibrium and vibrations
...
”

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

12

Cu
lm
an
n

do
ğru
su

Karl Culmann, 1821 – 1881, Alman
İnşaat Mühendisi
Grafo statik, Elastik merkez

Luigi Cremona, 1830-1903, İtalyan
Matematik, Statik
Kafes sistemlerin grafik çözümü: Cremona metodu
Not: Cremona metodu 1970 li yıllara kadar Statik,
Mekanik ders kitaplarında yer aldı
...
http://mmf2
...
edu
...
Türkçe: Madam Curie
Fizik, Kimya
Radyoaktivite, radyum ve polonyum radyoaktif elementlerinin keşfi,
Nükleer enerji, Radyoloji
...

1903 Fizik Nobel ödülü
Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

14

Ray W
...
İlk gerçek
sonlu elemanı, üçgen levha elemanı “Turner, M
...
, Clough, R
...
, Martin, H
...
, Topp, L
...
, “Stiffness and Deflection Analysis
of Complex Structures,” J
...
Sci
...
“Sonlu Elemanlar” adını “Clough, R
...
, The finite element method in plane stress analysis
...
S
...
E
...

1960” başlıklı çalışmasında ilk kez kullandı
...
Bugün artık sayısı bilinemeyecek
kadar çok araştırma ve çalışma yapıldı
...
Cross, kani açı metodu gibi
vazgeçilmez sanılan yöntemler terk edilmeye başladı
...
http://mmf2
...
edu
...


Rond d'Alembert prensibi:

∑ (F

i

− mi ai )δri = 0

i

René Descartes, 1596-1650, Fransız
Latince: Renatius Cartesius
Türkçe: Dekart
Flozof, Matematik, Geometri, Fizik, Optik
Matematik, Fizik:
Kartezyen(Cartesian) koordinat sistemi, Dekart
yasası(ışığın yansıma-kırılma bağıntıları)
Flozof:
Kesin olan bir şey var
...

Şüphe etmek düşünmektir
...

Öyleyse var olduğum şüphesizdir
...

İlk bilgim bu sağlam bilgidir
...


Paul Adrien Maurice Dirac, 1902-1984, İngiliz
Fizik, Kuantum mekaniği
Dirac denklemi, Dirac delta fonksiyonu

Lejeune Dirichlet, 1805-1859, Alman
Matematik
Dirichlet fonksiyonu

1933 Fizik Nobel ödülü
Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

16

Rudolf Diesel, 1858-1913, Alman
Makine mühendisi

George Dantzig, 1914-2005, Amerikalı
Matematik, Profesör

Diesel motorunun mucidi

Optimizasyon
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

17

a 2 = cp
b 2 = cq
h 2 = pq
Euclid, MÖ 300 civarı, Yunanlı
...


Euler sabiti (e=2
...

π 2 EI
Euler yükü: Pk =
L2
k

Kitaplar: ΣΤΟΙΧΕΙWΝ-Elemanlar (13 kitap)
...


Euler formülü: e

Euiclid’in Elemanlar kitabında Pisagor teoreminin ispatı
...
claymath
...
jpg

ix

= Cosx + iSinx

Sin, Cos, Tang, Cot, Sec, Cosec,
Σ(toplama) , i (sanal sayı), π (Pi sayısı), e ( e sayısı),
f(x)= fonksiyon kısaltmaları ilk kez Euler tarafından
kullanmıştır
...
http://mmf2
...
edu
...


Albert Einstein, 1879-1955, Alman
Fizik, Kuantum mekaniği
Görecelik Kuramı (izafiyet, görelilik, rölativite teorisi) :
E: Enerji, m:Kütle, c: Işık hızı
...

m=E/c2 (Einstein) kütlenin hıza bağlı olduğu anlamına gelir
...

Einstein teorisi Newton mekaniğini tartışmalı hale getirmişse de düşük
hızlarda Newton bağıntısı ile Einstein bağıntısı aynı sonucu verir
...

1921 Fizik Nobel ödülü

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

19

Pierre de Fermat, 1601?-1665, Fransız
Matematik, Geometri, Olasılık, Optik
Bir fonksiyonun maximum ve minimum değeri
kavramını ve türev
kullanmaksızın Max-Min değerini ilk kez Fermat
vermiştir
...


Eugène Freyssinet, 1879-1962, Fransız
İnşaat mühendisi
Öngerilmeli betonun babası kabul edilir
...


Fermat’ın son teoremi:
n, a, b, c tamsayı ve n>2 olmak üzere
an+bn=cn
Bağıntısı yoktur
...

Kabul gören ispat 1995 yılında İngiliz
matematikçi Andrew Wiles tarafından verilmiştir
...
http://mmf2
...
edu
...
Ortaçağın en ünlü
matematikçilerinden biri sayılır
...

Yapay element Fermium (1952) onun adını taşır
...
618
...
Elektriğin korunumu yasası,
Şimşek elektrik yüklüdür, Paratonerin keşfi
...
http://mmf2
...
edu
...


Galileo Galilei, 1564-1642, İtalyan
...
g t2
Galile uzayı teleskop ile gözlemleyen ilk kişidir
...
Aristo’nun evrenin yapısı tanımına karşı çıktı, Kopernik
teorisini benimsedi
...
Tanrının, biri İncil diğeri tabiat olmak üzere iki kitap
yazdığını, gerçeğin her ikisinin de öğrenilmesi ile anlaşılacağını dile
getirdi
...
Engizisyonda yargılandı, evinde
hapsedildi ve hapiste öldü
...
1992
yılında kilise Galile’nin haklı olduğunu kabul etti
...
Kiriş eğilme problemini ele
alan ilk kişi kabul edilmekle birlikte, çekme ve basınç bölgesinin varlığını
ortaya koyamamış, çekme gerilmesinin düzgün yayılı olduğunu
varsaymıştır
...

Not: Leonardo da Vinci kiriş davranışını Galile’den yaklaşık 100 yıl önce ele
almıştır
...


George Green, 1793-1841, İngiliz
Matematik, Fizik
Green fonksiyonları, Green Teoremi(Çok katli integralin çift ve tek katlı
integrale indirgenmesi):

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

22

Johannes Gutenberg, Yaklaşık 1400-1468, Alman
Mucit
Matbaayı, tekrar tekrar kullanılabilen kalıplar
kullanarak geliştirdi
...


Galerkin methodu (Kısmi diferansiyel
denklem çözümü), Varyasyonel analiz (Sonlu
Elemanlar Metodunda kullanılır)

Modern Vektör notasyonu ve analizini ortaya
koyan kişidir
...


Jørgen Pedersen Gram, 1850-1916, Danimarkalı
Matematik
Gram-Schmidt Ortogonalleştirme yöntemi

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

23

Johann Carl Friedrich Gauss , 1777-1855, Alman
Matematik, Fizik, Jeodezi

Hermann Grassmann, 1809-1877, Alman
Matematik, Fizik

Sayısal analiz, İstatistik, Diferansiyel geometri, Manyetizma, Astronomi,
Optik

Lineer cebir, Matris ve vektörler
...

n bilinmeyenli Lineer cebirsel denklem çözümü (Gauss indirgeme
metodu)
...

Sanal sayılar, Polinom kökleri, Dünyanın ölçümü
...
http://mmf2
...
edu
...
Kural: Bir düzlem eğrinin bir eksen
etrafında dönmesi sonucu oluşan
cismin manto(yüzey) alanı aşağıdaki
basit yolla hesaplanır
...
Kural: Bir düzlem alanın bir eksen
etrafında dönmesi sonucu oluşan
cismin hacmi aşağıdaki basit yolla
hesaplanır
...


V=2 π A d2

Not: Guldin kuralı MS 300 yıllarında İskenderiyeli
Pappus(Pappos) tarafından verilmiştir
...


A: düzlem cismin alanı
d2 : alanın ağırlık merkezinin eksene
mesafesi

Örnek 1:
L uzunluğundaki doğru parçasının eksen etrafında dönmesi ile koni oluşur:

L=π r (yarım çember uzunluğu)
d=d1=2r/π (çemberin ağırlık merkezinin eksene mesafesi)
Ayüzey =2π (π r) (2 r/π) =4π r2 (kürenin yüzeyi)
Yarım dairenin eksen etrafında dönmesi ile küre oluşur:
A=πr2/2 (yarım dairenin alanı)
d=d2=4r/3/π (yarım dairenin ağırlık merkezinin eksene
mesafesi)
V=2π (πr2/2) (4r/3/π) =4π r3/3
(kürenin hacmi)

Örnek 3:
Bir çember veya dairenin eksen etrafında dönmesi ile torus
oluşur:

L=(r2+h2) 1/2 (doğru parçasının uzunluğu)
G1
(Doğru parçasının ağırlık merkezi)
(Doğru parçasının ağırlık merkezinin eksene mesafesi)
d1=r/2
Amanto = 2π Ld1=2π (L) (r/2)= π L r (taban hariç yüzey alanı=manto)
Kenarları r, h ve L olan üçgen alanın eksen etrafında dönmesi ile
koni oluşur:
G2
(üçgen alanın ağırlık merkezi)
A=r h/2
(üçgenin alanı)
d2=r/3
(üçgen alanın ağırlık merkezinin eksene mesafesi)
V= 2π A d2 =2π (rh/2)(r/3)=π r2h/3 (kürenin hacmi)

Ayüzey = 2π Ld1=2π (2πr) (R)= 4 π2 r R (Torus yüzey alanı)
V=2π (πrr2) (R) =2π2 r2 R

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

(Torus hacmi)

25

Guillaume de L'Hospital, 1661-1704, Fransız
(Guillaume de L'Hôpital da denir)
Matematik
İlk diferansiyel ve integral hesap kitabıon aittir (
1696)
...
Örnek:

ex − x −1
ex −1
ex 1
= lim
= lim
=
x →0
x →0
x →0 2
2x
2
x2

lim

Christiaan Huygens,1629-1695, Hollandalı
Fizik, Matematik, Astronomi

Not: Johann Bernoulli kuralın kendisine ait olduğunu
iddia etmiş, 1922 yılında bulunan belgeler
Bernoulli’nin haklı olduğunu kanıtlamıştır
...
Güçlü bir teleskop yaparak Orion takım
yıldızını, Satürn un uydusu Titanı buldu
...
Geometri Diferansiyel hesap üzerine
çalışmaları vardır
...
Hennebique yapılarının
dış görünüşü klasik, içi betonarme idi
...

Hennebique bazı Avrupa ülkelerinde betonarmenin babası kabul edilir
...
http://mmf2
...
edu
...

Nabla operatörü ( ∇), vektor ve skaler terimlerini
ilk kullanan kişidir
...


Joseph Henry, 1797-1878, Amerikalı
Fizik
Elektromanyetik indüksiyon, İlk elektro mıknatıs, İlk
DC motor
SI İndüktans birimi Henry (H) onun adını taşır
...


David Hilbert, 1862-1943, Alman
Matematik, Felsefe
Charles Hermite,1822-1901, Farnsız
Matematik
Hermite normu, Hermite matrisi,
Hermite transpoze matrisi

Hilbert uzayı, Hilbert aksiyomları, özdeğer (eigenwert,
eigenvalue), özvektör (Eigenvektor)
Eigenwert kelimesini ilk kullanan kişidir
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

27

Plak

Robert Hooke, 1635-1703, İngiliz
Mekanik, Mukavamet, Astronomi, Mimarlık
Hooke kanunu, Mikroskopi
Hooke cismi, Hooke kanunu (Lineer elastik bir eksenli
gerilme): σ = Eε

Kas
et

Alexander Hrennikoff, 1896-1984, Rus
İnşaat mühendisi
Plak analizi modeli: lattice analojisi (plak probleminin düzlem
kaset-kiriş ile modellenmesi)
...


Hooke kanunu (Lineer elastik üç eksenli gerilme):
1
[σ 11 − υ (σ 22 + σ 33 )]
E
1
= [σ 22 − υ (σ 11 + σ 33 )]
E
1
= [σ 33 − υ (σ 11 + σ 22 )]
E

ε 11 =
ε 22
ε 33

ε 12 =
ε 13 =
ε 23 =

σ 12
2G

σ 13
2G

σ 23
2G

Mukavemet derslerinden bilinen temel deformasyon-gerilme bağıntılarıdır
...

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

28

Edmond Halley, 1657-1742, İngiliz
Astronomi, Matematik, Coğrafya, Meteoroloji,
Fizik
Halley kuyruklu yıldızının
periyodunu hesapladı: 76 yıl
...
MÖ 240 den beri gözlenmiştir
...
164 yılında gözlendiği
yazılıdır
...
1910 yılında Dünyaya çok
yaklaştığı için panik yaşanmıştır
...


Halley 1910

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

29

C
...
R
...

Binom açınımı veya Paskal üçgeni olarak bilinen kavram Ömer
Hayyam’a aittir
...

Şu oldu, bu oldu da ne oldu sonra?
Bir bulut gibi geldik, yel gibi geçtik
...


Dedim: artık bilgiden yana eksiğim yok;
Şu dünyanın sırrına ermişim az çok
...


Zaman büktü belimi, ne el tutar ne ayak;
Oysa ne güzel işlerim var yapılacak
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

30

Jacobi matrisi

Carl Gustav Jacob Jacobi, 1804-1851, Alman
Matematik, Sayısal analiz
Jacobi metodu: Özdeğer Hesabı, Jacobi matrisi

James Prescott Joule, 1818-1889, İngiliz
Fizik
Termodinamik ilk kanunu
Enerji birimi Joule (J) onun adını taşır

Wilhelm Jordan, 1842-1899, Alman
Matematik, Jeodezi
Gauss-Jordan tekniği(ters matris hesabı)

Marie Ennemond Camille Jordan , 1838-1922, Fransız
Matematik, Profesör
Analiz, Grup teorisi, Topoloji, Jordan normalform, Özdeğer
ve öz vektörler

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

31

Johannes Kepler, 1571-1630, Alman
Astronomi,Fizik, Matematik
Gezegenlerin hareketi, Kepler kanunları:
Gezegenlerin yörüngesi elipstir
...

Fizik, Matematik, Termodinamik,
Mühendislik, Elektrik
Kelvin köprüsü (Thomson köprüsü) ,
Kelvin dalgası, Kelvin cismi
...


Gustav Robert Kirchhoff,1824-1887, Alman
Fizik, Elektrik,Kuantum teorisi
Kirchhoff kanunları, Spektroskop(ışığı tayflara
ayıran optik alet), Kirchhoff plak teorisi
...

•Kapalı bir devrede harcanan gerilimlerin
toplamı, devreyi besleyen gerilime eşittir
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

32

Matthias Koenen, 1849-1924, Alman
İnşaat mühendisi
Betonarmenin ilk teorisyeni olarak kabul edilir
...


Gaspar Kani, 1910-1968, Sırp
İnşaat Mühendisi
Kani metodu (Cross metodunun çerçevelere
uygulanmış şekli)
...


M
...
δ-1/12
...
http://mmf2
...
edu
...

f’(x), f’’(x), f’’’(x) … türev notasyonunu ilk
kullanandır
...
İlk betonarme uygulaması (FerroCement), Canoe (kayık)-1848
...
Lambot
betonarmenin babası kabul edilir
...


notasyonunu ilk kullanandır
...
http://mmf2
...
edu
...

b

Newton-Leibniz formülü:

∫ f ( x)dx = F (a) − F (b)
a

Not: Türev kelimesinin ilk kez Lagrange tarafından
kullanıldığını savunanlar da vardır
...
http://mmf2
...
edu
...


1909 Fizik nobel ödülü

Colin Maclaurin, 1698-1746, İskoç
Matematik
Taylor-Maclaurin serisi, Euler–Maclaurin
formülü

Samuel F
...
Morse, 1791-1872, Amerikalı
Mucit
Morse alfabesini oluşturdu
...


Joseph Monier, 1823-1906, Fransız
Bahçivan
Monier sistem, betonarme çiçek saksıları,
borular, su depoları
...
Çoğu
Avrupa ülkesinde betonarmenin babası
sayılır
...
http://mmf2
...
edu
...

Kitap: “Der Betoneisenbau, seine Anwendung
und Theorie, Verlag Wayss + Freytag, 1902”
(Betonarme, uygulama ve Teorisi)
...

Not: 1933-1939 yılları arasında İstanbul Üniversitesinde çalıştı, matematik kürsüsünü kurdu

Henry Maudslay, 1771-1831, İngiliz
Mucit

Siegfried Marcus, 1831-1898, Alman
Mucit

İlk torna tezgahını yaptı
...


İlk otomobili üretti
...
http://mmf2
...
edu
...
Müller, 1924-2008,
Amerikalı
Matematik

Dmitri Mendeleev (Mendeljev), 1834-1907, Rus
Kimya, Fizik, Meteoroloji, Jeoloji

Müller Metodu (polinom köklerinin
nümerik hesabı)

İlk periyodik tabloyu hazırladı
...

101 atom numaralı element “Mendelevyum" (Md)
adını taşır
...
Presper Eckert, 1919-1995, Amerikalı, Elektrik mühendisi

Gözün kör noktasının keşfi
...


1945: ENIAC bilgisayarının geliştirilmesi
...

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

38

Abraham de Moivre, 1667- 1754, Fransız
Matematik, Analitik geometri, Olasılık
Adıyla anılan, Moivre formülü çok ünlüdür:

(Cosx + iSinx) n = Cos (nx) + iSin(nx)
x: Reel, n:Tam sayı

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

39

James Nasmyth,1808-1890, İskoçyalı
Mühendis
Alfred Bernard Nobel, 1833-1896, İsveçli
Kimya, Mühendislik
Dinamitin mucididir
...


Sentetik element Nobelium(No) onun adını taşır
...


Thomas Newcomen, 1664-1729, İngiliz
Thomas Savery and Denis Papin ilk buhar makinesi
üzerinde çalışmışlardı
...

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

40

x = a y ⇔ y = Log a x

Claude-Louis Navier, 1785-1836, Fransız
Matematik, Mühendis

John Napier, 1550-1617, İskoç
Matematik, Fizik, Astronomi

Mekanik, Elastisite teorisi, Akışkanlar mekaniği
Tarafsız eksen kavramı, Bernoulli-Navier hipotezi
(düzlem kesitler deformasyondan sonra da düzlem
kalır), plakların analizi, Navier-Stokes denklemleri
...


Galileo probleminin tam çözümünü ilk kez ortaya
koydu
...

Modern Elatisite teorisi ve Yapı statiğinin kurucusu
sayılır
...
Newmark, 1910-1981, Amerikalı
Mühendis,Profesör
Newmark metodu(Geoteknik), Newmark-beta
integrasyon metodu

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

41

İsaac Newton, 1643-1727, İngiliz
Matematik, fizik, Mekanik, Astronomi, optik
Newton mekaniği, Newton cismi, evrensel çekim kanunu,
Aynalı teleskop
Newton hareket kanunları:
1
...
F=m a,
3
...
Türev kelimesi yerine
fluxion kelimesini, notasyonu olarak y, &&, &&&,
...

& y y
SI Kuvvet birimi Newton (N) onun adını taşır

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

42

Georg Simon Ohm, 1789-1854, Alman
Fizik, elektrik
Ohm kanununu (R=V/I)
SI direnç birimi ohm (Ω) onun adını taşır

Julius Robert Oppenheimer, 1904-1967, Amerikalı
Fizik, Atom fiziği

Hans Christian Ørsted, 1777-1851, Danimarkalı
Fizik, Kimya

Atom Bombasının geliştirilmesi (Manhattan Projesi)

Elektriğin manyetik etkisinin keşfi

Nikolaus Otto, 1832-1891, Alman
Bakkal, mucit
İçten yanmalı benzinli motorun (otto
motor) mucidi
...
http://mmf2
...
edu
...

SI basınç birimi Pascal (Pa) onun adını taşır
Not: Pascal üçgeni gerçekte Ömer Hayyam’a aittir
...


Max Planck,1858-1947, Alman
Fizik, kuantum mekaniği
Kuantum teorisi, Planck sabiti
1918 Fizik Nobel ödülü

Denis Papin,1647-1712, Fransız
Fizik, Matematik, Mucit

Lewis Fry Richardson, 1881-1953, İskoçyalı
Matematik, Fizik,Olasılık, Metoroloji

İlk buharlı piston
...
Dört adet Türkçe yazılmış
matematik kitabı vardır
...
http://mmf2
...
edu
...


Pythagoras (Pythagoras of Samos), MÖ 572 - 490 civarı,
Yunanlı
...
http://mmf2
...
edu
...

Fizik, Matematik, Akışkanlar mekaniği

Osborn Reynolds, 1842-1912, İngiliz
Fizik, Akışkanlar mekaniği, Isı transferi
Reynold sayısı, Reynold analojisi

Argon elementinin bulunması, Rayleigh metodu,
Rayleigh-Ritz metodu (Sonlu Elemanlar Metodu),
Rayleigh sayısı(Max-Min özdeğer), Rayleigh
dalgaları
...
http://mmf2
...
edu
...


Carl David Tolmé Runge,1856,
1927, Alman
Matematik, Fizik
Runge-Kutta metodu (İterasyon ile
diferansiyel denklem çözümü)
...


William John Macquorn Rankine, 1820-1872, İskoçyalı
Fizik, Mühendis, Termodinamik, Statik, Zemin mekaniği
Rankine çevrimi, Rankine toprak basıncı

Not: Telefon üzerine onlarca kişi çalışmıştır; 1667 yılına,
Robert Hook’a kadar gider
...

Ancak, patent hakkı Bell’e verilmiştir
...
http://mmf2
...
edu
...
http://mmf2
...
edu
...

Alman Siemens firmasının kurucusu,
Telgrafın geliştirilmesi, Dinamo
...


Robert Stephenson, 1803-1859, İngiliz
İnşaat mühendisi
Lokomotifin geliştirilmesi, Köprüler

SI Elektrik iletkenliği birimi Siemens (S) onun
adını taşır
...


Sin θ a na v a
=
=
Sin θ b nb v b
na Sin θ a = nb Sin θ b
Willebrord Snellius,1580-1626, Hollandalı
Matematik, Astronomi, Fizik, Optik

Işığın kırılma kanunu, Snell yasası

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

49

Wilhelm Schickard, 1529-1635, Alman
Matematik, Astronomi
Schickard hesap makinesi (toplamaçıkarma yapabiliyordu)
...
Bu makine Thomas Newcomen
ve James Watt tarafından iyileştirildi
...


James Joseph Sylvester, 1814 -1897, İngiliz
Matematik
Matris ve determinant teorisi
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

Erhard Schmidt, 1876-1959, Alman
Matematik
Gramm-Schmid vektör ortogonalleştirme
yöntemi

50

Evangelista Torricelli, 1608-1647, İtalyan
Fizik
Thales, MÖ 624-546, Yunanlı
...
Balistik biliminin
kurucusu kabul edilir
...
Mevsimleri
bulmuş, bir yılı 365 gün olarak
belirlemiştir
...


Torricelli kanunu, Barometre
Basınç birimi Torr onun adını taşır

Not: Gerçek adı Niccolò Fontana dir
...
Cardano formülleri olarak
bilinen 3
...

Çalışması Cardano tarafından çalınmıştır
...

Alternatif akım, Tesla bobini, Alternatif akım motoru, flourensan ampul, Radyo, İlk
hidroelektrik santral (Niyagara şelalesinde), Telsiz, Radar, Uzaktan kumanda, Mikro
dalga fırın,otomobil motoru ateşleme sistemi,… buluşlarının sadece bazılarıdır
...

•Ölçülü olun
...

•Eğitim eksikliğine katlanmak zordur
...
Edison doğru akımı, Tesla alternatif akımı savundu
...
Edison’nun Teslanın fikirlerini çaldığı idda edilir
...

300 civarında patenti vardı
...

Tüm dökümanlarına FBI el koydu, dökümanlar hiçbir zaman açıklanmadı
...
http://mmf2
...
edu
...


Karl von Terzaghi, 1883-1963, Avusturyalı
Makine Mühendisi, Jeoloji, Geoteknik, Profesör
Henri Tresca, 1814-1885, Fransız
Makine mühendisi
Tresca kırılma hipotezi

σ=σ'+u
σ : Toplam basınç
σ‘ : Efektif basınç
u : Boşluk suyu basıncı

Modern Zemin Mekaniği Biliminin kurucusudur
...
Boğaziçi üniversitesinde kurduğu laboratuvarda kendine ün kazandıracak
konsolidasyon, kohezyon, kum, kil ve katı cisimlerin davranışı, barajlarda sızma basıncının göçme
etkisi, Zemin efektif gerilmesi ve boşluk suyu basıncı ilişkisi üzerine deneyler yaptı
...
Türbin ve jeneratör binasının temellerinde
beklenmeyen oturmalar olur
...
Böylece Zemin Mekaniği Bilim dalı İstanbul’da doğar
...
http://mmf2
...
edu
...

Strength of Materials, Theory of Elastic Stability, Theory of
Plates and Shells gibi kitaplarından İnşaat mühendisliği
bölümlerinde yararlanılır

(Fotoğraf Prof
...
Zekai Celep (İTÜ) tarafından gönderilmiştir)

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

53

Düzlem çokgenin kenarlarının ortası
birleştirildiğinde bir paralelkenar oluşur ve:
Alan(EFGH)=Alan(ABCD)/2
Alan(EFGH): Paralelkenar

Pierre Varignon, 1654-1722, Fransız
Matematik, Mekanik
Franciscus Vieta veya François Viète, 1540-1603, Fransız
Matematik, cebir

Varignon paralelkenarı, Varignon teoremi:
Kuvvetlerin bir noktaya göre momentlerinin toplamı
bileşke kuvvetin momentine eşittir
...

Not: Simon Stevin Varignon’dan 100 yıl önce aynı teoremi
sunmuş, Varignon farkına varmamıştı
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

54

da Vinci Kiriş teorisi:

Leonardo da Vinci, 1452-1519, İtalyan
Birçok farklı alanda çalışmıştır: Resim, Heykel, Mühendislik, Mimarlık,
Anatomi, Botanik, Müzik, Matematik, Geometri
1502 yılında II
...


Leonardo’nun kiriş teorisi elastisite kitaplarında yer almaz
...
, New York, 1974”
başlıklı kitapta leonardo’nun kiriş teorisine ait kendi çizim ve
açıklamalarına yer verilmektedir
...
Orta lifler değişmez
...

Bernoulli’den 200, Galileo’dan 100 yıl önce!
Bak:
http://memagazine
...
org/Web/Da_VinciEulerBernoulli_Beam
...

sayfadadır):
http://digital
...
cornell
...
html

2001 yılında Oslo/Norveçte
inşa edilen Haliç köprüsü

Helikopter tasarısı
Haliç köprüsü tasarısı

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

55

Alessandro Volta, 1745-1827, İtalyan
Fizik, Kimya
Pil

Adhémar-Jean-Claude Barré de Saint-Venant,1797-1886, Fransız
Matematik, Mekanik
Saint-Venant prensibi: Bir yükün etkisi kendinden yeter uzaklıkta
yok olur veya ihmal edilebilecek kadar küçüktür
...
http://mmf2
...
edu
...

SI Güç birimi Watt (W) onun adını taşır
Not: İlk buhar makinesini Thomas Savery ve Thomas
Newcomen 1705 yılında yapmışlardı
...

Olasılık, Weibull dağılımı
...
En büyük manyetik
alan uçlarda(kutuplarda) dır
...

Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

57

James Hardy Wilkinson, 1919-1986, İngiliz
Matematik, Sayısal analiz, Sonlu Elemanlar Metodu,
Yazılım(SAP)
...
http://mmf2
...
edu
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

59

Konrad Zuse, 1910-1995, Alman
İnşaat mühendisi, Mucit

Olgierd Cecil Zienkiewicz, 1921 - 2009 , İngiliz
Matematik, Makine mühendisi, Profesör

1941: Programlanabilen ilk bilgisayar Z3
...

Not: Z1 1936 yılında, Z25 1964 yılında üretildi
...


Sonlu Elemenlar Metodunun yaratıcılarındandır
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

60

Yararlanılan Kaynaklar:
http://www
...
uconn
...
php
http://en
...
org/wiki/List_of_physicists
http://en
...
org/wiki/List_of_mathematicians
http://www
...
utep
...
htm
http://www
...
net/
http://www
...
ac
...
htm
http://www
...
com/kr/encyclopedia/List_of_famous_engineers/
http://chem
...
huji
...
il/history/electrochemists
...
elektromania
...
aol
...
html
http://members
...
com/jeff570/calculus
...
ucsb
...
html
http://th
...
uni-frankfurt
...
html
http://photos
...
org/
http://www
...
com/en/Images/ImagesS
...
wikipedia
...
upb
...
itudergi
...
edu
...
asp?gorev=sayac&makaleID=119&dergiID=4
Curi, E
...
A
...


Ahmet TOPÇU, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ağustos, 2008
...
ogu
...
tr/atopcu

61



---